Με κύριο σύνθημα «Ντροπή στην πΓΔΜ» και «Δικαιοσύνη Τώρα», οι Ελληνοαμερικανοί, νέοι και νέες στην πλειοψηφία τους καθώς και ηγέτες ομογενειακών οργανώσεων έδωσαν δυναμικό παρόν στην ειρηνική συγκέντρωση με ομιλίες για την ιστορία του Ελληνισμού στην πΓΔΜ ενώ διένεμαν σχετικό ενημερωτικό υλικό.
«Η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Ελληνικής κοινότητας στα Σκόπια πρέπει να γίνει γνωστή, ο κόσμος πρέπει να ενημερωθεί και οι διεθνείς φορείς οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να παρέμβουν πρέπει να πληροφορηθούν τι συμβαίνει με τον Ελληνισμό ο οποίος πάντοτε υπήρχε στην περιοχή της Πελαγονίας», δήλωσε η πρόεδρος της Παμμακεδονικής Ένωσης Αμερικής κ. Νίνα Γκατζούλη. Στην συγκέντρωση συμμετείχαν η ηγεσία και μέλη της Παμμακεδονικής Ένωσης Αμερικής, του Κυπριακού Δικτύου Δράσης Αμερικής, του Κέντρου Μακεδονικών Σπουδών, της Ομοσπονδίας Ελληνικών Σωματείων Μείζονος Νέας Υόρκης, της Ομοσπονδίας Ελληνο-Αμερικανών εκπαιδευτικών, του Ελληνο-Αμερικανικού Εθνικού Συμβουλίου, εκπρόσωποι του Δικτύου Νεολαίας Σ.Α.Ε. ΗΠΑ, της Πανηπειρωτικής Ομοσπονδίας, της Έλληνικής Ένωσης Αμερικής, της Αδελφότητας Μάνης, της Πανθρακικής Ένωσης Αμερικής «Ορφέας», της Ελληνικής Κυνηγετικής και Σκοπευτικής Ομοσπονδίας Αμερικής, Ελληνο-Αμερικανοί από την Washington, Seattle, Houston καθώς και Αμερικανοί φιλέλληνες ακτιβιστές.
«Θα συνεχίσουμε με μία σειρά δράσεων που αποβλέπουν στην ενημέρωση των Αμερικανών πολιτικών και του ευρύτερου Αμερικανικού κοινού», βεβαιώνει ο Συντονιστής του Κυπριακού Δικτύου Δράσης Αμερικής και έμπειρος ακτιβιστής Νίκος Τανέρης. «Χρειάζεται να εκπαιδεύσουμε τους ομογενείς σε νέους τρόπους δράσης και να τους καταδείξουμε τη δύναμη που διαθέτουμε ως Αμερικανοί πολίτες».
Η Πρόεδρος της Παμμακεδονικής, κ. Νίνα Γκατζούλη στην ομιλία της κατά τη διάρκεια της εκδηλώσεως τόνισε: «Υπάρχει ένα σπάνιο έγγραφο με ημερομηνία 29 Μαΐου 1878 από αυθεντική επιστολή που γράφτηκε από το ελληνικό προξενείο στο Μοναστήρι (σημερινή Bitola), η οποία φέρει 14.000 υπογραφές από τους Μοναστηριότες Έλληνες οι οποίοι είχαν ταχθεί με το ελληνικό Πατριαρχείο, αρνούμενοι τη Βουλγαρική Εξαρχία. Ο Douglas Daikin ένας πολύ σοβαρός ιστορικός αναφέρει ότι η λεγόμενη Επανάσταση Ilinden του 1903, η οποία ήταν Βουλγάρικη εξέγερση κατά του Σουλτάνου είχε ως αποτέλεσμα τη στροφή των Βουλγάρων και των Τούρκων εναντίον των Ελλήνων του Κρουσόβου. 366 ελληνικά σπίτια και 203 ελληνικά καταστήματα καταστράφηκαν από αυτήν την εξέγερση. Ο στρατηγός εν αποστρατεία Παρμενίωνας Παπαθανασίου στο άρθρο του με τίτλο, Κρούσεβο: Επανάσταση Προφήτη Ηλία-Εθνικά Παραμύθια αναφέρει: Η μικρή αλλά πολύ πλούσια ελληνική πόλη του Κρουσόβου ήταν στη Μητρόπολη Οχρίδας και ήταν κάτω από την αιγίδα του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Υπήρχαν πολλά ελληνικά σχολεία μέσης εκπαίδευσης, τέσσερα Δημοτικά Σχολεία και ένα σχολείο θηλέων. Τον δε Ιούνιο του 1994 ο Kiro Gregorov δήλωσε στην Τσεχική εφημερίδα Tseski Denic ότι στη χώρα του υπάρχουν 100.000 Έλληνες».
«Έχουμε συνταγματικό δικαίωμα να προβαίνουμε σε ενημερωτικές εκστρατείες για τα εθνικά μας θέματα» επεσήμανε ο πρόεδρος του Ελληνο-Αμερικανικού Εθνικού Συμβουλίου και της Παγκρητικής Ένωσης Αμερικής Μανώλης Βεληβασάκης. «Είναι σημαντική εξέλιξη η κινητοποίηση των νέων μας».
«Η συγκέντρωση είχε παλμό», είπε η πρώην πρόεδρος της Παμμακεδονικής από το Houston κ. Νίνα Περοπούλου. «Ήταν η πρώτη σχετική κινητοποίηση. Η συμμετοχή της νεολαίας μας ενθαρρύνει να συνεχίσουμε». Η πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνοαμερικανών Εκπαιδευτικών, Στέλλα Κοκόλη, στην ομιλία της τόνισε ότι οι ομογενείς εκπαιδευτικοί θέλουν δικαιοσύνη: «H αμερικανική κυβέρνηση απέδειξε τα τελευταία χρόνια ότι δεν εκτιμά την ελληνική Ιστορία και την όλη προσφορά του Ελληνισμού στην ανθρωπότητα. Μας αδικεί με τους Ελληνες των Σκοπίων, με τη βίζα, με το Κυπριακό και με άλλα θέματα».
Ο πρώην πρόεδρος της Παμμακεδονικής, Πάνος Σπηλιάκος, από τη Βοστώνη, δήλωσε ότι «για τους Ελληνες των Σκοπίων, η μητέρα Ελλάδα δεν μιλά καθόλου. Αρχίσαμε λίγοι και η επιμονή θα μας κάνει πολλούς». Ο κ. Σπηλιάκος κάλεσε τους ομογενείς να κάνουν χρήση του ιερού δικαιώματος της ψήφου και στις 4 Νοεμβρίου να δώσουν απάντηση στην Ουάσιγκτον.
Ακολουθεί το κείμενο του ψηφίσματος:
Ψήφισμα προς τις αποστολές των Ηνωμένων Εθνών
Απαιτούμε οι πολίτες της πΓΔΜ να μπορούν να είναι ελεύθεροι να δηλώνουν την ελληνική καταγωγή τους στις απογραφές.
Απαιτούμε οι πολίτες της πΓΔΜ που υποχρεώθηκαν από ακραία καθεστώτα να αλλάξουν το επώνυμό τους σε Σλαβικά ονόματα να τους επιτραπεί χωρίς περιορισμούς να επιστρέψουν στα αρχικά Ελληνικά τους ονόματα, εάν οι ίδιοι το επιθυμούν.
Απαιτούμε την αναγνώριση όλων των ελληνικών μνημείων που βρέθηκαν στην περιοχή της αρχαίας Πελαγονίας και της γειτνιάζουσας περιοχής του Γευγελή (σημερινής νοτίου πΓΔΜ).
Απαιτούμε την αναγνώριση όλων των Ελληνικών Ορθοδόξων εκκλησιών στην περιοχή της ευρύτερης Πελαγονίας καί Γευγελή (σημερινής νοτίου πΓΔΜ).
Απαιτούμε τον άμεσο τερματισμό των μεθοδεύσεων τροποποιήσης Βυζαντινών Ορθόδοξων μνημείων τα οποία φέρουν Ελληνική Βυζαντινή γραφή, όπως αγιογραφίες.
Απαιτούμε όπως όλες οι Ελληνικές Ορθόδοξες εκκλησίες στην περιοχή της αρχαίας Πελαγονίας και Γευγελή (σημερινής νοτίου πΓΔΜ) να μπορούν να λειτουργούν ελεύθερα υπό την κανονική δικαιοδοσία της Μητρός Εκκλησίας.
Απαιτούμε όπως οι πολίτες της πΓΔΜ που αυτοπροσδιορίζονται ως ελληνικής καταγωγής να είναι ελεύθεροι να εκκλησιάζονται –επί του παρόντος- στις Ορθόδοξες εκκλησίες, οι οποίες βρίσκονται υπό την κανονική δικαιοδοσία του Σερβικού Πατριαρχείου, και να μην είναι υποχρεωμένοι να είναι μέρος του ποιμνείου της σχισματικής, και μη αναγνωρισμένης από κανένα Πατριαρχείο, αυτό-αποκαλούμενης "Μακεδονικής" Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Απαιτούμε την επιστροφή (ή χρηματική αποζημίωση) από την κυβέρνηση της πΓΔΜ προς τους απογόνους των Ελλήνων που ακούσια εγκατέλειψαν τις προγονικές τους κατοικίες, εκκλησίες, και σχολεία κάτω από τραγικές συνθήκες στην περιοχή, καθώς και σε εκείνους των οποίων οι περιουσίες τους κατασχέθηκαν από ακραία καθεστώτα σε μέρη όπως το Μοναστήρι, Γευγελή, Κρούσεβο κλπ.
Απαιτούμε τα Ελληνικά νεκροταφεία τα οποία παραμένουν σιωπηλοί μάρτυρες της Ελληνικής παρουσίας και κληρονομιάς στην περιοχή, όπως η σημερινή Μπίτολα (Μοναστήρι), να αναγνωρισθούν και να κυρηχθούν διατηρητέα από την κυβέρνηση της πΓΔΜ ως ιστορικά μνημεία.
Ζητάμε η ελληνική γλώσσα να διδάσκεται στα δημόσια σχολεία και να χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση της πΓΔΜ σε περιοχές όπου υπάρχει ζήτηση.
Απαιτούμε όνομα, εκτός από "Μακεδονική", να εκχωρηθεί για τη Σλαβονική επίσημη γλώσσα των Σκοπίων. Η πΓΔΜ δεν μπορεί να μονοπωλεί τον όρο "Μακεδονική" σε ένα εθνογλωσσικό ή εθνικό πλαίσιο. Ιστορικά και γλωσσικά, η επίσημη Σλαβονική γλώσσα των Σκοπίων (η οποία είναι συναφής με τη Σερβική και Βουλγαρική) είναι σαφώς διαφορετική από τις τοπικές σλαβογενείς ή σλαβοφανείς διαλέκτους - όπου χρησιμοποιούνται ως προφορικά ιδιώματα από δίγλωσσους Έλληνες στις παραμεθώριες περιοχές της Ελληνικής Μακεδονίας.
Απαιτούμε από την Ελληνική κυβέρνηση την εκχώρηση διαβατηρίων στους Έλληνες των ιστορικών βορείων περιοχών της Μακεδονίας, την Πελαγονία και Γευγελή (σημερινή νότιο πΓΔΜ), ανεξαρτήτως της μητρικής γλώσσας (δηλαδή, ελληνικής, βλάχικης, τοπικών σλαβογενών/σλαβοφανών διαλέκτων ή της σλαβονικής επίσημης γλώσσας των Σκοπίων)