Ο Ιταλός στρατηγός Σαντόρε Σανταρόζα κατατάσσεται ως απλός πολεμιστής στον Αγώνα για την Εθνική ανεξαρτησία των Ελλήνων

Σαντόρε Σανταρόζα

Ο φιλελληνισμός στην Iταλική Xερσόνησο κατά τον αγώνα της εθνικής μας παλιγγενεσίας εκδηλώθηκε ποικιλότροπα και ενεργά, η οποία τότε διαχωριζόταν σε μικρά βασίλεια-κράτη, ενώ ένα μεγάλο μέρος κατεχόταν από τους Αυστριακούς. Η τυραννική αυστριακή καταπίεση είχε προκαλέσει την αντίσταση των Καρμπονάρων και της ιταλικής διανοήσεως, η οποία εκδηλώθηκε με δυο επαναστάσεις το 1820 και 1821 στο βασίλειο της Νεαπόλεως και των δυο Σικελιών, καθώς και στο βασίλειο της Σαρδηνίας και του Πεδεμοντίου, οι οποίες όμως καταπνίγηκαν στο αίμα από τους Αυστριακούς.

Έτσι Ιταλοί και Έλληνες πατριώτες, λογίζονταν συμμαχητές και η φιλελεύθερη ιδέα συνιστούσε ενωτική δύναμη και συνδετικό κρίκο μεταξύ τους. Ακόμη και το κοινό στοιχείο της χριστιανικής θρησκείας των δυο λαών, ελληνικού και ιταλικού, θεωρήθηκε ως ένα από τα αίτια αναπτύξεως του ιταλικού φιλελληνισμού. Επίσης, τόσο η εγγύς εκτεινόμενη Iταλική Xερσόνησος, όσο και η μακραίωνη παράδοση και ιστορική εμπειρία του παρελθόντος μεταξύ των δυο λαών, ενστάλαξαν στο πνεύμα του ιταλικού λαού την άμεση ανάγκη συμπαραστάσεως στον δεινώς χειμαζόμενο αντίστοιχο ελληνικό.

Μια τέτοια περίπτωση έτυχε στον Γεώργιο Κουντουριώτη προ-προ-προπάππου του ήρωα ναυάρχου Παύλου. Στο Ναύπλιο ο Γεώργιος Κουντουριώτης ήταν πρόεδρος του εκτελεστικού. Μαζί με τον Παπαφλέσσα εδέχοντο τους φιλέλληνες που έρχονταν να πολεμήσουν για την απελευθέρωση της Ελλάδας. Οι περισσότεροι εκινούντο από φιλελληνισμό και αγάπη στην ελευθερία. Υπήρχαν όμως και μερικοί που ζητούσαν παράλογα πράγματα, βαθμούς, αξιώματα ή και χρήματα. Η δουλειά τους ήταν να ξεχωρίζουν τους πραγματικούς φιλέλληνες και να αποκλείσουν εγκληματικά στοιχεία που έρχονταν για πλιάτσικο και ήταν διωγμένοι από την πατρίδα τους ή τους καταζητούσαν σαν εγκληματίες. Πολλούς οι οποίοι δεν έπειθαν για την ειλικρίνειά τους δεν τους δέχονταν για κατάταξη στον ελληνικό στρατό.

Μεταξύ των άλλων ζήτησε ακρόαση ένας Ιταλός αξιωματικός. Αυτός επειδή φοβόταν μήπως δεν γίνει αποδεκτός από την επιτροπή έφερε μια συστατική επιστολή του Μαυροκορδάτου. Μόλις είδε την συστατική επιστολή ο Κουντουριώτης λέει στον Παπαφλέσσα. "Δίχως άλλο θα είναι κανένας λιποτάκτης Ιταλός στρατιώτης και έβαλε μέσον τον Μαυροκορδάτο για να γίνει στρατηγός. Ας τον ακούσουμε". Ο Ιταλός μπήκε στο γραφείο με άμεμπτο παρουσιαστικό. Ήταν ένας λεβέντης σαραντάρης με στολή Ιταλού αξιωματικού.
Μόλις είδαν την στολή αντάλλαξαν ματιές συνεννόησης και τον άκουσαν με ψυχρή επιφυλακτικότητα. "Ζητώ την άδειά σας να πολεμήσω υπό την σημαία της Ελλάδος". "Για ποιόν λόγο φέρατε την συστατική επιστολή του Μαυροκορδάτου;". "Ζήτησα την συνηγορία του Μαυροκορδάτου διότι φοβόμουν μήπως δεν γίνω αποδεκτός". "Σας πληροφορώ ότι φθάνετε σε άσχημη στιγμή. Η Ελλάδα δεν μπορεί να σας προσφέρει καμιά αμοιβή για τις υπηρεσίες σας". "Γνωρίζω ότι η Ελλάδα έχει ανάγκη και του τελευταίου στρατιώτη και δεν θα δεχόμουν καμιά αμοιβή ακόμη και αν το προτείνατε". "Η Ελλάδα σας ευχαριστεί, αλλά μένει να τακτοποιηθεί ένα σοβαρό ζήτημα. Βλέπω ότι φέρετε στολή με βαθμό αξιωματικού. Ποιόν βαθμό ζητάτε να καταλάβετε στον ελληνικό στρατό;". "Τον βαθμό του στρατιώτου", απάντησε αμέσως ο Ιταλός αξιωματικός. "Του απλού στρατιώτη; Μα δεν είσθε αξιωματικός;". "Μάλιστα, στην πατρίδα μου είμαι αξιωματικός, τον βαθμό αυτόν απόκτησα, αφού γνώρισα την κακουχία και την δυστυχία του στρατιώτη, την πείνα, τον τραυματισμό και την φυλακή και καμιά κακουχία στρατιώτη δεν μου είναι άγνωστη. Την στιγμή αυτή η Ελλάδα έχει ανάγκη από στρατιώτες και παρακαλώ να με δεχθείτε ως απλό στρατιώτη". Ο πρόεδρος τον ρώτησε: "Και ποιόν βαθμό είχατε στην πατρίδα σας;". "Στρατηγός και υπουργός των στρατιωτικών". Κατάπληκτος ο Παπαφλέσσας τον ρώτησε: "Και πώς ονομάζεσθε;". "Σαντόρε Σανταρόζα". "Αφού με δεχθήκατε σας παρακαλώ να με στείλετε στην Σφακτηρία, διότι ο Μαυροκορδάτος με πληροφόρησε ότι χρειάζονται άνδρες εκεί".

Ο Γ. Κουντουριώτης κατακόκκινος από συγκίνηση και ντροπή αγκάλιασε τον Σανταρόζα.
Υ.Σ. Την 7η Μαΐου 1825 ο επικεφαλής της άμυνας της Σφακτηρίας Αναγνωσταράς ζήτησε ενισχύσεις. Μεταξύ των 100 ανδρών που πήγαν εκεί ήταν και ο Σανταρόζα. Την επομένη ο Ιμπραήμ κατέλαβε την Σφακτηρία. Ο Σανταρόζα βαριά τραυματισμένος συνέχιζε να μάχεται έως ότου τον σκότωσε Αιγύπτιος στρατιώτης. Αυτός ψάχνοντας το πτώμα για χρήματα βρήκε την σφραγίδα του υπουργού των στρατιωτικών της Ιταλίας Σαντόρε Σανταρόζα. Από την σφραγίδα αυτή βεβαιώθηκε για το τέλος του ο φίλος του Καλένιο, ο οποίος είχε έρθει στην Ελλάδα μαζί με τον Σανταρόζα.

Στη Σφακτηρία στήθηκε μνημείο προς τιμή των αγωνιστών, όπου είναι γραμμένο και το όνομα του Σαντόρε Σανταρόζα. 

Πηγές: Απομνημονεύματα Γ. Τερτσέτη, Ερρίκο Σαντόρε (Ιταλιστί), Γ. Φίνλεϋ (ιστορία της ελλ. επαν. τόμος Β' σελ. 70-71).
http://lerakis.blogspot.com/2009/05/santore-santaroza.html 

ΠΗΓΗ