Στην Ιταλία ο Ματέο Ρέντσι επιχειρεί ένα μετέωρο βήμα που μπορεί να αποδειχθεί ένα ακόμη σοβαρό πρόβλημα για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Θέλει να κάνει δημοψήφισμα για αλλαγές στο Σύνταγμα με στόχο να προωθήσει μεταρρυθμίσεις και δηλώνει πώς αν δεν κερδίσει θα παραιτηθεί. Εκεί καραδοκεί ο ευρωσκεπτικιστής Πέπε Γκρίλο των “Πέντε Αστέρων” που μπορεί να αναλάβει την εξουσία και να ακολουθήσει τα βήματα της Βρετανίας.
Τον κίνδυνο αυτό τον περιγράφουν οι Observer/Guardian σε δημοσίευμα με τίτλο “θα είναι η Ιταλία η επόμενη απώλεια της Ευρώπης με τον Ρέντσι να τα ρισκάρει όλα σε ένα δημοψήφισμα;". Δεν είναι που γράφεται τώρα για πρώτη φορά και προφανώς ούτε και για τελευταία. Ωστόσο, οι τραπεζική κρίση στην γειτονική χώρα και η εμμονή του Βερολίνου στο “κούρεμα” των καταθέσεων και της σκληρής γραμμής της λιτότητας, ίσως οδηγήσουν την Ιταλία στην έξοδο.
Όπως και η Βρετανία έτσι και η Ιταλία δεν έχουν να φοβηθούν τίποτε από μια έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ιταλία είναι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στη ζώνη του ευρώ, διαθέτει ισχυρή βαριά βιομηχανία, πρωτογενή τομέα και από την οικονομική κρίση πλήττεται περισσότερο απ' ότι αν επέστρεφε σε εθνικό νόμισμα. Εκείνη που έχει να χάσει περισσότερα είναι η ΕΕ.
Σε μερικούς μήνες λοιπόν, πιθανότατα τον Νοέμβριο, οι Ιταλοί θα κληθούν να ψηφίσουν στο δημοψήφισμα που προγραμματίζεται και αφορά την αναθεώρηση άρθρων του Συντάγματος, ενώ σύμφωνα με τον Ματέο Ρέντσι οι αλλαγές θα διευκολύνουν την άμεση προώθηση σημαντικών νομοθετημάτων αφού στόχος είναι ο περιορισμός της δύναμης της Γερουσίας.
Όπως τονίζει όμως ο ανταποκριτής του Observer, ενώ πριν από λίγους μήνες μια νίκη του Ρέντσι φαινόταν πιθανή, η κατάσταση πλέον είναι περίπλοκη, με τη Βρετανία να βρίσκεται με το ένα πόδι έξω από την ΕΕ και άλλες χώρες της Ένωσης να ετοιμάζονται να εξέλθουν σε περίπτωση που συνεχιστεί η πολιτική διάλυσης των κοινωνικών.
Κι αυτό γιατί ένα δημοψήφισμα (όπως φάνηκε και στην περίπτωση της Ελλάδας, αλλά και της Βρετανίας) είναι μέσο εκδήλωσης της δυσαρέσκειάς προς το κατεστημένο και την πολιτική της καταπίεσης, της φτώχειας και της εξαθλίωσης. Ο Ιταλός πρωθυπουργός δήλωσε μάλιστα πώς αν χάσει το δημοψήφισμα θα παραιτηθεί. Και εδώ αρχίζουν τα δύσκολα.
Μια ήττα θα μπορούσε δυνητικά να ανοίξει την πόρτα σε νέες εθνικές εκλογές και αυτές θα μπορούσαν να δώσουν νέα ώθηση στο ευρωσκεπτικιστικό, λαϊκιστικό Κίνημα των “Πέντε Αστέρων” στερώντας από το Δημοκρατικό Κόμμα της εξουσία.
Όπως εκτιμά ο πολιτικός αναλυτής του Open Europe, Βιντσένζο Σκαρπέττα, όπως σε κάθε δημοψήφισμα, έτσι και στο ιταλικό, το κριτήριο δεν θα είναι μόνο τα ζητήματα που τίθενται σε αυτό αλλά μια σειρά από θέματα όπως η τραπεζική κρίση, καθώς η Ιταλία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα σε αυτόν τον τομέα. Για παράδειγμα, μόνο για τη διάσωση της τρίτης μεγαλύτερης τράπεζας της χώρας- Banca Monte dei Paschi της Σιένα- χρειάζεται 5 δισ. ευρώ σε εγγυητικά κεφάλαια προκειμένου να μην απαιτηθεί ένα «πακέτο διάσωσης», κάτι που θα είχε καταστροφικές συνέπειες για τον Ρέντσι.
Το δημοψήφισμα έχει αρχίσει να μοιάζει πολύ με εθνικές εκλογές. Εθνικές εκλογές που ο Ρέντσι δεν κέρδισε το 2014 αφού πήρε την εξουσία από τον τότε πρωθυπουργό, Ενρίκο Λέτα. Και σύμφωνα με τον Σκαρμπέττα το «αμάρτημα» του Ρέντσι, είναι ακριβώς αυτό. Ότι δεν έχει δώσει ποτέ τη μάχη των εθνικών εκλογών.
Εάν ο Ρέντσι κερδίσει, θα έχει δικαιωθεί. Εάν όμως χάσει το ιταλικό πολιτικό τοπίο θα είναι ρευστό και κανείς δεν θα μπορεί να πει με βεβαιότητα τι θα συμβεί. Μια εκδοχή είναι να αναλάβει ένα μεταβατικός πρωθυπουργός μέχρι τις επόμενες εθνικές εκλογές.
Μια άλλη ωστόσο είναι ο πρόεδρος της Ιταλίας, Σέρτζιο Ματαρέλα να προκηρύξει άμεσα εκλογές ανοίγοντας το δρόμο για μια πιθανή νίκη του Κινήματος των Πέντε Αστέρων που εδώ και καιρό έχει ζητήσει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το ευρώ ενώ ο ιδρυτής του Κινήματος, Πέπε Γκρίλο έχει εκφράσει τον θαυμασμό του για τον τέως επικεφαλής τους βρετανικού Ukip, Νάιτζελ Φάρατζ.
Ο Ρέντσι πάντως έχει πλήρης συναίσθηση του κινδύνου και πρόσφατα μιλώντας στο CNBC δήλωσε: «Βρισκόμαστε σε μία κατάσταση που ίσως επιτρέπεται το Κίνημα των Πέντε Αστέρων να ηγηθεί της χώρας. Οι πολίτες πρέπει να καταλάβουν τι σημαίνει το “όχι” στο δημοψήφισμα. Το μάθαμε στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου».
Εκείνο ωστόσο που δεν μπορεί να γνωρίζει είναι πώς θα συμπεριφερθούν οι Ιταλοί πολίτες. Στην Ελλάδα όλοι πίστευαν πώς θα επικρατήσει το “ναι” αλλά κέρδισε το “όχι” με 60%. Στη Βρετανία κανείς δεν πίστευε πώς θα επικρατήσει το Brexit. Κι όμως έγινε. Στην Ιταλία κανείς δεν είναι βέβαιος για το τι μπορεί να προκύψει.
Το βέβαιο είναι πώς αν ο Ρέντσι χάσει και παραιτηθεί και στην εξουσία έλθει ο Πέπε Γκρίλο τότε ένα δεύτερο δημοψήφισμα θα είναι δεδομένο και αυτό θα αφορά στην έξοδο ή όχι από τη ΕΕ. Το οικοδόμημα που έχει αρχίσει να ξηλώνεται θα πέσει πολύ πιο γρήγορα αν φύγει η Ιταλία από την Ευρώπη και την Ευρωζώνη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου