Το αθηναϊκό τρίγωνο της αμαρτίας

Ενα οδοιπορικό στους δρόμους της Αθήνας όπου ανθούν το λαθρεμπόριο, τα ναρκωτικά, η πορνεία και τα κυκλώματα του εγκλήματος
Το αθηναϊκό τρίγωνο της αμαρτίας
Από την Πειραιώς στο Μεταξουργείο και από την Ομόνοια στην Κολιάτσου
ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΧΕΚΙΜΟΓΛΟΥ

ΠΙΑΤΣΕΣ ΠΟΡΝΕΙΑΣ, στέκια ναρκομανών, πάρκα αστέγων, ερωτικά «στούντιο» με «καθαρές κοπέλες» και μαζί τους μια βρώμικη και αφιλόξενη πόλη. Είναι η άλλη Αθήνα: η Αθήνα του περιθωρίου, των απόκληρων, αυτών που ζουν λάθρα, έξω από τον «δικό μας» κόσμο. Είναι αναρίθμητοι, πληθαίνουν και δημιουργούν «αγορές», από τις οποίες καταναλώνουμε δίχως δεύτερη σκέψη. Γυναίκες θύματα του τράφικινγκ,
πρεζάκια που τα έχουν χάσει όλα, μετανάστες που κινούνται στο οικονομικό περιθώριο, ανέστιοι, δίχως- στην κυριολεξία- ένα δωμάτιο για να ζήσουν, φοιτήτριες που εκδίδονται για 50-60 ευρώ στο κέντρο της Αθήνας, αλλά και κορίτσια «ημιπολυτελείας» που βάζουν τον εαυτό τους στο χρηματιστήριο του σεξ- από τα καθαρά «στούντιο» ως τις «βίζιτες» στα κοσμικά μαγαζιά. Αυτό το νέο «μείγμα» απόκληρων και ημιαπόκληρων εξαπλώνεται και κυριαρχεί στη νύχτα της πόλης. Και μαζί τους αναδύονται προστάτες και αφεντικά που ελέγχουν μικρές οικονομίες.

Νύχτα. Τα αυτοκίνητα κορνάρουν ασταμάτητα μέσα στο μποτιλιάρισμα της κεντρικής λεωφόρου. Τα περισσότερα καταστήματα έχουν κλείσει, ενώ άνθρωποι εμφανώς κουρασμένοι περιμένουν υπομονετικά τα τρόλεϊ και τα λεωφορεία. Οικονομικοί μετανάστες επιστρέφουν εξουθενωμένοι από τη δουλειά κουβαλώντας μπόγους. Παιδιά «σχολούν» από τα φροντιστήρια και μιλούν δυνατά στα κινητά, ενώ περίοικοι βγάζουν τα σκυλιά τους νυχτερινή βόλτα. Ολα δείχνουν φυσιολογικά, πλην μιας μικρής «καινοτομίας» που απασχολεί όλο και περισσότερο τους κατοίκους της περιοχής. Η λαϊκή, εμπορική και ιστορική Πατησίων από το ύψος της πλατείας Κολιάτσου έως σχεδόν την πλατεία Βικτωρίας έχει αποκτήσει μία ακόμη οικονομική δραστηριότητα: την πορνεία.

Με το κλείσιμο των καταστημάτων της Πατησίων σε μια ακτίνα χιλιομέτρων εξαπλώνονται δεκάδες κορίτσια και γυναίκες από την Αφρική, οι οποίες εκδίδονται αντί πινακίου φακής. Το φαινόμενο είναι καινοφανές, συζητείται όλο και περισσότερο και ουδείς γνωρίζει επακριβώς τις ρίζες και τους μηχανισμούς του.


▅ Το ξημέρωμα τις δέρνουν
«Μόλις κλείσει η αγορά, τις βλέπω τις κοπέλες που εμφανίζονται. Είναι μικρές και τις λυπάμαι- είναι αμαρτία αυτό που γίνεται. Ακούω το ξημέρωμα που τις δέρνουν, αν δεν τους βγάλουν αρκετά λεφτά. Τις πετάνε κάτω στο πεζοδρόμιο, τις πατάνε και τις κλωτσάνε. Κλαίνε οι καημένες». Ετσι διηγείται την καθημερινότητα της νύχτας στην περιοχή ηλικιωμένη κάτοικος της πλατείας Κολιάτσου, η οποία, όπως λέει, φοβάται πια. «Γεννήθηκα το 1932 και θυμάμαι τη φτώχεια και την απανθρωπιά της Κατοχής. Δυστυχώς, τέτοιες εικόνες εξαθλίωσης βρίσκονται και πάλι έξω από τα σπίτια μας. Κάναμε μια καλή ζωή, μεγαλώσαμε και σπουδάσαμε τα παιδιά μας καιαν είναι δυνατόντώρα στα γεράματα να ξαναβλέπουμε τέτοιες εικόνες καταπίεσης» συμπληρώνει σχεδόν δακρύζοντας η παλαιά κάτοικος των Πατησίων.

Λίγο πιο κάτω, μπροστά από θρυλικές οικοδομές-μνημεία της αρχιτεκτονικής του 20ού αιώνα οι μαραμένοι φοίνικες προδίδουν ότι εκεί κάποτε υπήρχε μια δόση πολυτέλειας, αντίστοιχης με αυτήν που παρουσίαζε ο παλιός ελληνικός κινηματογράφος. Ωστόσο η παρακμή της περιοχής επιταχύνεται και από τα νέα φαινόμενα.

«Εδώ βλέπεις ό,τι θες πια. Ολα γίνονται. Και όταν λέμε όλα, εννοούμε όλα. Βλέπεις συχνά εσύ γέρους να “ψωνίζουν” 17χρονα; Εγώ το βλέπω. Αηδία με πιάνει κάθε φόρα που τους αντικρίζω» λέει διανυκτερεύων επαγγελματίας της Πατησίων. Σχεδόν σε κάθε γωνιά νεαρές Αφρικανές περιμένουν πελάτη. Οι περισσότερες περπατούν άλλοτε γρήγορα και άλλοτε αργά. Στην απέναντι πλευρά του πεζοδρομίου καταγράφονται αντίστοιχες κινήσεις από ομάδες ανδρών- και αυτοί Αφρικανοί.

Ο λόγος για τον οποίο οι γυναίκες κινούνται διαρκώς είναι για να αποκρύψουν την πραγματική τους ιδιότητα, αλλά και για να φαίνονται απλώς περαστικές. Μάλιστα, για τους γνωρίζοντες συχνά η «πιάτσα» γίνεται απευθείας από τη στάση των λεωφορείων. Η νύχτα μπορεί να παραπλανήσει. Ούτως ή άλλως, είναι καλά ντυμένες και σε τίποτε δεν θυμίζουν τις συντοπίτισσές τους νοτιότερα, στην Ευριπίδου και στη Σωκράτους.


▅ Συνάντηση με το «αφεντικό»


Λίγο πιο κάτω, προς την πλατεία Αμερικής, γίνεται μια αναπάντεχη συνάντηση. Μέσα από τα στενά ξεπροβάλλει ένας βραχύσωμος, γεροδεμένος και μάλλον πλατυκέφαλος Αφρικανός. Φοράει σκούρο λαμέ κοστούμι, χρυσό βραχιόλι και καδένα, και λουστραρισμένα απαστράπτοντα σκαρπίνια. Φαίνεται ότι είναι το «αφεντικό», αφού περιστοιχίζεται από ψηλούς «φουσκωτούς», οι οποίοι κοιτούν απειλητικά.

Ανάβει πούρο, μιλάει γλώσσα ακαταλαβίστικη, δίνει εντολές και τα κορίτσια «αναδιατάσσονται» σε άλλα σημεία της Πατησίων, νοτιότερα. Οι «φουσκωτοί» περνούν το μήνυμα στους παρατρεχάμενους και αυτοί με τη σειρά τους φεύγουν με βήμα ταχύ προς τις γυναίκες. Ολοι κινούνται πάνω- κάτω. Επειτα από λίγο εμφανίζεται ένα περιπολικό της Αστυνομίας. Οι αστυνομικοί κόβουν ταχύτητα, βλέπουν (και προφανώς ξέρουν) τι γίνεται, όμως ουδέν μεμπτό συμβαίνει επί του παρόντος στην Πατησίων. Το περιπολικό επιταχύνει, ανάβει τη σειρήνα και φεύγει. Και η πιάτσα συνεχίζεται ως το πρωί και όποια δεν μαζέψει το χρήμα θα τιμωρηθεί με άγριο ξύλο. Από ένα διερχόμενο αυτοκίνητο ακούγεται δυνατά το ρεφρέν από τις Τρύπες: «Είναι παράξενη αυτή η πόλη». Επεσε μέσα.

Το βράδυ στο κέντρο της πόλης, μετά το κλείσιμο της αγοράς, εμφανίζονται σιγά σιγά στα πεζοδρόμια γυναίκες κάθε είδους: μετανάστριες, νεόπτωχες, φοιτήτριες, τοξικομανείς. Στο τέρμα της Σόλωνος γύρω στις 12 το βράδυ μια πολύ μικρή πιάτσα είναι γεμάτη από νεαρές κοπέλες. «Οι περισσότερες από αυτές είναι φοιτήτριες και χρεώνουν 50-60 ευρώ. Είναι Ελληνίδες, “καθαρές”- κάποιες πολύ όμορφες- και το κάνουν για τα λεφτά. Μάλιστα, έχουν και ανταγωνισμό με τις ξένες στην Καποδιστρίου, οι οποίες είναι αρκετά πιο οικονομικές και τους κλέβουν την πελατεία» σημειώνει τακτικός «επισκέπτης» των κοριτσιών. «Είναι καλά κορίτσια» συμπληρώνει.


▅ Οι πιάτσες του νυχτοκάματου
Στη Σόλωνος, προς την πλευρά της Χαριλάου Τρικούπη, σποραδικά εμφανίζονται και μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες, οι περισσότερες εκ των οποίων Ελληνίδες, οι οποίες και αυτές με τη σειρά τους κυνηγούν το «νυχτοκάματο». Αλλωστε, η οικονομική κρίση έχει αυξήσει κατακόρυφα τις σχετικές αιτήσεις στη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αθηνών.

Λίγο πιο πάνω, στην κακόφημη Καποδιστρίου, από τη μία πλευρά του δρόμου εκδίδονται Αφρικανές, ενώ από την άλλη γυναίκες από τα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη. Βορειότερα συγκεντρώνονται τοξικομανείς νεαρές, οι οποίες χρεώνουν ψίχουλα ίσα ίσα για να βρουν τα χρήματα για τη δόση. «Είναι οι αγαπημένες των φτωχών μεταναστών αυτές. Ολο βλέπω Πακιστανούς και Ασιάτες να τις ψωνίζουν» λέει «πελάτης» της περιοχής. Και φυσικά, κάποιοι εισπράττουν υπεραξίες, εκμεταλλευόμενες τις γυναίκες. Οι πιάτσες βρίσκονται διάσπαρτες σε όλο το αθηναϊκό κέντρο. Τις νύχτες πίσω και πάνω από την οδό Αισχύλου εκδίδονται νεαροί, οι οποίοι μετεγκαταστάθηκαν εκεί από την πλατεία Ελευθερίας (Κουμουνδούρου). Αρκετά πιο πίσω, στο ύψος του Μεταξουργείου, ανάμεσα σε μεταμοντέρνες γκαλερί, μπαράκια και συναυλιακούς χώρους, βρίσκεται παραδοσιακά εξαπλωμένη άλλη μια ζώνη του σεξ, η οποία μάλιστα εσχάτως έχει δει τις δουλειές της να πέφτουν. «Ασπίδα» προστασίας σε αυτή την κάμψη είναι ωστόσο οι μετανάστες, οι περισσότεροι εκ των οποίων βρίσκονται μόνοι τους στη χώρα μας, με ό,τι αυτό σημαίνει. Το Σαββατοκύριακο, όταν η πόλη χαλαρώνει, μελαψοί Ασιάτες πηγαινοέρχονται με παντόφλες και ελαφρό ντύσιμο για να τσεκάρουν τα «σπίτια», να δουν τις τιμές, αλλά και τα κορίτσια.

«Κερασάκι» στις πιάτσες της πορνείας είναι η τριτοκοσμική κατάσταση της Ευριπίδου, την οποία πια η πόλη έχει συνηθίσει. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουν συγκεντρωθεί όλα αυτά τα χρόνια, πρόκειται για Νιγηριανές οι οποίες εκβιάζονται για να έρθουν στην Ελλάδα υπό την απειλή βουντού από υπερεθνικά δίκτυα trafficking. Η πρακτική του βουντού συναντάται ευρέως και στην Ισπανία και απασχολεί τις αρχές και εκεί. Αλλες χώρες ωστόσο, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Νορβηγία, οι οποίες είναι και άρτια οργανωμένες με ειδικές υπηρεσίες μετανάστευσης, απορρίπτουν τη θεωρία περί εκβιασμού μέσω βουντού ως υπερβολική.

Οι κοπέλες είναι αναρίθμητες, εκδίδονται με πολύ χαμηλές τιμές, ελάχιστες έχουν κάνει ιατρικές εξετάσεις και βρίσκονται «φυλακισμένες» από τους... προστάτες τους. Ωστόσο αυτό που ομολογούν οι λίγοι άνθρωποι που έχουν ασχοληθεί με αυτή την υπόθεση είναι ότι ο φόβος τους να μιλήσουν και να καταδώσουν στις αρχές τη μαφία που τις εκμεταλλεύεται είναι απείρως μεγαλύτερος από την επιθυμία τους να απελευθερωθούν. Ετσι, λίγες μιλούν και ακόμη πιο λίγες αναγνωρίζονται ως θύματα του trafficking.


▅ Οι απόκληροι της κοινωνίας
Μέρα. Οι πορείες έχουν αδειάσει το κέντρο από δραστηριότητες. Οι τουρίστες και οι επισκέπτες λιγοστοί. Στο Θησείο μια Αφρικανή απλώνει σε ένα ριχτάρι την πραμάτεια της: λίγα ρούχα και λίγα αξεσουάρ. Μια μικρή τσιγγάνα- περίπου 10 χρόνων- πηγαίνει κοντά της για να ζητιανέψει. «Από πού είσαι;» τη ρωτάει. «Από την Αλβανία» απαντά η μικρή. «Και πού είναι οι γονείς σου;» συνεχίζει η Αφρικανή. «Είμαι μόνη μου εδώ και δουλεύω» λέει η μικρή. Η Αφρικανή την παίρνει στο πλάι της και την αγκαλιάζει. Σιωπούν. Ζουν στην ίδια κατάσταση, παγιδευμένες και εγκλωβισμένες ποιος ξέρει από ποιον.

Στην περιοχή του Ψυρρή η ανθρωπογεωγραφία αλλάζει ριζικά. Οι φήμες που ακούγονταν ευρύτατα το καλοκαίρι περί αγοραπωλησιών γης και ακινήτων φαίνεται τελικώς να ευσταθούν. Δρόμοι που ήταν «άβατοι» στο παρελθόν ξαφνικά βρίσκονται καθαροί και φωταγωγημένοι. Το «πρόβλημα» όμως; Απλώς μετατίθεται δυο-τρεις δρόμους πιο κάτω, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Στη Μενάνδρου πολιορκημένοι από τόνους απορρίμματα, που συσσωρεύτηκαν λόγω της απεργίας των υπαλλήλων στην καθαριότητα, εκατοντάδες μετανάστες στήνουν παράνομα παζάρια και πωλούν εν μέσω σκουπιδιών από ζαρζαβατικά έως αρώματα και γυαλιά. Τα προϊόντα είναι τοποθετημένα επάνω σε ρετάλια, ούτως ώστε η «έξοδος» να μπορεί να γίνει εύκολα σε περίπτωση που έρθει η Αστυνομία. Με τόσο πολύ κόσμο επικρατεί πανδαινόμιο.

Πίσω τους τα μικροσκοπικά καταστήματα με τα κινητά είναι ασφυκτικά γεμάτα- η τοποθεσία είναι σημείο αναφοράς των κλεπταποδόχων -, ενώ δεν λείπουν οι βρισιές και οι αντεγκλήσεις. Ανδρες της ομάδας Δέλτα κάνουν την εμφάνισή τους και κάποιοι προλαβαίνουν να μαζέψουν τα πράγματά τους και να φύγουν, ενώ άλλοι μένουν εκεί και τα «ακούνε» από την Αστυνομία, η οποίαπαρά την έντονη παρουσία της, αλλά και τις «σκούπες» της προηγούμενης κυβέρνησης- μάλλον δεν είναι ο κατάλληλος φορέας για να λύσει το πρόβλημα.

Ολα αυτά διαδραματίζονται έξω από το Αmaryllis Ιn, ένα ξενοδοχείο στην οδό Μενάνδρου, σε απόσταση αναπνοής από την ιστορική Διπλάρειο Σχολή της πλατείας Θεάτρου. Δύο αστέρων, μέσα στην ψυχή του κέντρου, με 60 δωμάτια και με ιδιαίτερα ανταγωνιστικές τιμές, είναι ιδανικό για τους χιλιάδες ανθρώπους του λεγόμενου city break, μιας ταξιδιωτικής συνήθειας που εξαπλώνεται ραγδαία στην Ευρώπη. Με μια μικρή λεπτομέρεια: το Αmaryllis Ιn έβαλε «λουκέτο» και παραπέμπει για κρατήσεις σε άλλο ξενοδοχείο του ομίλου, το οποίο βρίσκεται στη Βερανζέρου. Διόλου τυχαίο, λοιπόν, το ότι- όπως παραδέχεται και ο ίδιος ο ξενοδοχειακός κλάδος- οι διανυκτερεύσεις έχουν μειωθεί στο μισό από το 1980!

Στην ευρύτερη περιοχή παλαιές βιοτεχνικές επιχειρήσεις έχουν μετατραπεί σε κανονικά εργαστήρια ναρκωτικών. Παρά τη μετεγκατάσταση της Δ΄ Θεραπευτικής Μονάδας του ΟΚΑΝΑ (Σοφοκλέους) στο Νοσοκομείο «Σωτηρία», το εμπόριο συνεχίζεται κανονικά, αφού οι άμεσα ενδιαφερόμενοι γνωρίζουν καλά τις πόρτες που πρέπει να χτυπήσουν. Η απάντηση του κράτους σε όλα αυτά είναι ράθυμη και βραδεία. Το συντονιστικό εκείνο όργανο που θα επιχειρούσε να αναγεννήσει το αθηναϊκό κέντρο απουσιάζει, ενώ η μόνη καλή είδηση έρχεται από αλλού. Σύμφωνα με πληροφορίες, βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της Νομαρχίας Αθηνών και της Διπλαρείου Σχολής για τη μακροχρόνια ενοικίαση του ιστορικού κτιρίου της πλατείας Θεάτρου από πλευράς Νομαρχίας. Ισως η εγκατάσταση του κράτους στην πιο «διάσημη» πλατεία της Αθήνας σημάνει και μια αρχή για την περιοχή.


Τα «ευυπόληπτα» studio
ΤΑ «ΣΤΟΥΝΤΙΟ» είναι μικρά σπίτια, χωρίς κόκκινο φως στην είσοδό τους, τα οποία «παρέχουν υπηρεσίες» σχεδόν αποκλειστικά σε Ελληνες, με αρκετά υψηλότερες τιμές από τις πιάτσες, αλλά και υπό καλύτερες συνθήκες. «Η Α.Σ. (επαγγελματικό ψευδώνυμο) είναι η πιο γνωστή στην πιάτσα. Ολοι πηγαίνουν σε αυτήν. Πλέον χρεώνει 500 ευρώ την ώρα. Εμείς τους λέμε (στο Διαδίκτυο):Μην πηγαίνετε εκεί.Πεντακόσια ευρώ για ένα γαμ...;» σημειώνει τακτικός θαμώνας των «στούντιο».

Τα «στούντιο» εξαπλώνονται σαν τα μανιτάρια σε ολόκληρο το κέντρο, αλλά και στα προάστια. Στο Γκαζοχώρι, κοντά στις γραμμές του τρένου, στην Κωνσταντινουπόλεως, αλλά και στα στενά της Ιεράς οδού, στη Μεγάλου Αλεξάνδρου και στην Κασσάνδρας, αλλά και στην Πειραιώς, όλο και περισσότερα εγκαινιάζουν τη λειτουργία τους, δείχνοντας μάλιστα τις τάσεις αλλαγής της «αγοράς». Αντίστοιχα, παρόμοια «στούντιο» άνοιξαν εσχάτως στο Κουκάκι, στη Γλυφάδα, στη Φιλαδέλφεια και αλλού.


Ανθρωποι και ποντίκια
ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ Κουμουνδούρου εδώ και χρόνια ζει μαζί με άλλους απόκληρους ένα άστεγος, τα πόδια του οποίου είναι γεμάτα πληγές. Ο ίδιος τα τυλίγει με πανιά, ενώ οι λιγοστοί κάτοικοι της περιοχής τού κατεβάζουν φαγητό και κουβέρτες. Σύλλογος της περιοχής ζήτησε τη συνδρομή του υπουργείου Υγείας για αυτούς τους ανθρώπους, πολλοί εκ των οποίων έχουν ασθένειες και καμία δυνατότητα να τις θεραπεύσουν. Το υπουργείο (επί του κ. Δ. Αβραμόπουλου) τους απάντησε με μια καθησυχαστική επιστολή και δεν έγινε τίποτε απολύτως. Στο μεταξύ, τα φρεάτια της περιοχής είναι βουλωμένα και τα ποντίκια κυκλοφορούν ευρέως. Τα ίδια συμβαίνουν και στην πλατεία Κλαυθμώνος, όπου δεκάδες άστεγοι έχουν βρει καταφύγιο στο πάρκο και κάτω από τα δέντρα. Η δυσοσμία από τα ούρα και τα κόπρανα προδίδει και τη σκληρή πραγματικότητα που επικρατεί κάτω από την πλατεία Κοραή.



Από το ΒΗΜΑ