Μετά την εκστρατεία του Κίμωνα στην Κύπρο το 450 π.Χ., η επόμενη περίπτωση κατά την οποία μαρτυρείται αθηναϊκή εμπλοκή στις κυπριακές εξελίξεις, αλλά αυτή τη φορά και κυπριακή συμβολή υπέρ των Αθηνών, είναι κατά τα τέλη του 5ου π.Χ. αιώνα και τις αρχές του 4ου, δηλαδή στα χρόνια της βασιλείας του Ευαγόρα Α' (410 - 374 π.χ.), της μεγαλύτερης φυσιογνωμίας στην αρχαία ιστορία του νησιού.
Από το 448 π.Χ. η Σαλαμίνα, περιέπεσε για δεκαετίες σε κατάσταση οικονομικής αθλιότητας, πνευματικής αδράνειας και εκβαρβαρισμού. Μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα της απόγνωσης και της ταπείνωσης για τον κυπριακό Ελληνισμό, εμφανίστηκε στο πολιτικό προσκήνιο γύρω στο 411 π.Χ., ο Ευαγόρας Α', γόνος του βασιλικού οίκου των Τευκριδών. Ο Τεύκρος, μυθικός οικιστής της Σαλαμίνας στην Κύπρο μετά τα τρωικά, ήταν γιος του Τελαμώνα, βασιλιά του ελλαδικού νησιού της Σαλαμίνας, και αδελφός του Ομηρικού ήρωα Αίαντα. Ο Ευαγόρας προβάλλοντας τη μυθική καταγωγή του, τόνιζε τους παραδοσιακούς δεσμούς του θρόνου της κυπριακής Σαλαμίνας με την ελλαδική Σαλαμίνα και γενικότερα με τον ελλαδικό χώρο.
Ο Ευαγόρας κατάστρωσε το σχέδιο του για κατάληψη του θρόνου της Σαλαμίνας στους Σόλους της Κιλικίας, από όπου βοηθούμενος από λίγους οπαδούς και Αθηναίους μισθοφόρους αποβιβάστηκε στη Σαλαμίνα και κατέλαβε το θρόνο από τον σφετεριστή Φοίνικα Αυδήμονα. Ο Πέρσης βασιλιάς Δαρείος Β' δεν αντέδρασε, αφού ο Ευαγόρας συνέχισε να πληρώνει το φόρο υποτελείας προς αυτόν.
Πρώτος στόχος του Ευαγόρα ήταν να ενώσει όλα τα βασίλεια της Κύπρου κάτω από την εξουσία του, για να μπορέσει να διεκδικήσει δυναμικά την ανεξαρτησία του νησιού από τους Πέρσες.
Δεύτερος στόχος του ήταν να βελτιώσει την οικονομική κατάσταση της πόλης του. Έκοψε χρυσά νομίσματα, στα οποία χρησιμοποίησε για πρώτη φορά το ελληνικό αλφάβητο, προσαρμόζοντας το νομισματικό σύστημα με το ελληνικό. Ανέπτυξε τις βιοτεχνίες, εκμεταλλεύτηκε τα δάση, δραστηριοποίησε το εμπόριο. Κατά τον Διόδωρο, "ηυπόρησε χρημάτων". Έτσι μπόρεσε να αποκτήσει ισχυρό στρατό και στόλο.
Τρίτος στόχος του ήταν η δημιουργία αισθήματος εμπιστοσύνης και ασφάλειας, ώστε οι κάτοικοι της Σαλαμίνας να επιδοθούν στα έργα ειρήνης. Κατασκεύασε πολεμικό στόλο, επιδιόρθωσε το λιμάνι και την οχύρωση της Σαλαμίνας. Κατάφερε να εκριζώσει το φιλοπερσικό αίσθημα και να εδραιώσει το φιλελληνικό πνεύμα στη Σαλαμίνα, αλλά και σε ολόκληρη την Κύπρο. Η Σαλαμίνα ξανάγινε κέντρο των ελληνικών γραμμάτων και τεχνών.
Η εξωτερική του πολιτική στηριζόταν στη συμμαχία με τους Αθηναίους, τους οποίους βοήθησε στέλλοντας σιτάρι και χαλκό στο στόλο τους στη Σάμο. Οι Αθηναίοι τον ανακήρυξαν Αθηναίο πολίτη και τον τίμησαν με διάφορους τρόπους. Όταν ο Ευαγόρας βοήθησε τον Κόνωνα, Αθηναίο ναύαρχο που κατέφυγε στην αυλή του, να νικήσει τους Λακεδαιμόνιους, οι Αθηναίοι τον τίμησαν ξανά.
Ο Ευαγόρας υπήρξε η μεγαλύτερη πολιτική προσωπικότητα της αρχαίας Κύπρου. Δεν ήταν ο βασιλιάς δεσπότης, όπως στην Ανατολή, αλλά ο βασιλιάς ευεργέτης του λαού. Δυναμικός και αποφασιστικός, προικισμένος με πολλά χαρίσματα, κατέστησε την πόλη του ισχυρό προπύργιο του Ελληνισμού στην Ανατολή. Η στενή επαφή του με την Αθήνα του ενέπνευσε την αγάπη προς τον αθηναϊκό πολιτισμό και τις πολιτικές φιλοσοφικές ιδέες της εποχής.
Το τέλος του υπήρξε τραγικό και άδοξο. Πιστεύεται πως δολοφονήθηκε μαζί με το γιο του Πνυταγόρα από κάποιον ευνούχο του παλατιού το 374/3 π.Χ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου