Το Δόγμα Του Κάστρου (Castle Doctrine)

Mε το ακόλουθο κείμενο θα επιχειρηθεί μια αρχική, σύντομη, αναγνωριστική και επιφανειακή προσέγγιση στην νομικού περιεχομένου έννοια με την ονομασία «Το Δόγμα Του Κάστρου» (Castle Doctrine). Την εθιμική, θεωρητική αλλά συνάμα και σε πολλές χώρες του κόσμου, θεσμοθετημένη ως νόμο, έννοια του «Δόγματος Του Κάστρου».

Σίγουρα είναι ένα ζήτημα το οποίο θα απασχολήσει το επόμενο χρονικό διάστημα πολύ πιο εμπεριστατωμένα την Ελληνική κοινωνία. Εν καιρώ θα αποκαλυφθούν, μέσα από την ανάδειξη του θέματος, οι σημαντικότατοι λόγοι για τους οποίους θα κριθεί αναγκαία η ειδικότερη ενασχόληση με αυτό το θέμα.

Τι είναι όμως το «Δόγμα Του Κάστρου» ; Εικάζεται πως η πρώτη αναφορά σε αυτήν την έννοια έγινε περίπου το 43 π.Χ. από τον αρχαίο Ρωμαίο φιλόσοφο και ρήτορα Μάρκο Τύλλιο Κικέρωνα (Marcus Tullius Cicero). 

quid enim sanctius, quid omni religione munitius, quam domus unusquisque civium?

(ελεύθερη μετάφραση συντάκτη : Τι περισσότερο ιερό, τι πιο ισχυρά προστατευμένο από κάθε ιερό αίσθημα, από την οικία του κάθε πολίτη ; )

Στην συνέχεια αυτή η νομική, κατά τα ανωτέρω, έννοια εμφανίστηκε και πάλι από τον δέκατο έβδομο αιώνα και μετέπειτα, στα κείμενα και τους λόγους διαφόρων ανδρών. Μερικοί εκ των οποίων είπαν :

Ο Άγγλος νομικός σερ Έντουαρντ Κόκ (sir Edward Coke) :

an Englishman’s home is his castle

(ελεύθερη μετάφραση συντάκτη : η οικία ενός Άγγλου είναι και το κάστρο του)

Ο Άγγλος πρεσβύτερος Μάθιου Χένρι (Matthew Henry) :

A man’s house is his castle, and God’s law, as well as man’s, sets a guard upon it; he that assaults it does so at his peril,

(ελεύθερη μετάφραση συντάκτη : Το σπίτι κάθε ανδρός είναι το κάστρο του και οι θεϊκοί αλλά και οι ανθρώπινοι νόμοι, θέτουν έναν προστάτη φρουρό σε αυτό, αυτός που το προσβάλει αναλαμβάνει και το τίμημα της πράξης του)

Ο Άγγλος νομικός Γουίλιαμ Μπλάκστοουν (William Blackstone) :

The laws leave him (the inhabitant) the natural right of killing the aggressor (the burglar).

(ελεύθερη μετάφραση συντάκτη : Οι νόμοι επιτρέπουν (στον ιδιοκτήτη) το φυσικό δικαίωμα να εξοντώσει τον εισβολέα (τον κλέφτη).

Ένα πρώτο συμπέρασμα λοιπόν το οποίο προκύπτει από τα λεγόμενα των ανωτέρω ανδρών σχετικά με την ουσιαστική, την πραγματική έννοια του «Δόγματος Του Κάστρου» είναι πως πρόκειται, κατ΄ αρχήν, για το δικαίωμα, για την νομιμοποίηση του πολίτη, να υπερασπιστεί την οικία του.

Εδώ πρέπει να διευκρινιστεί η διαφορά μεταξύ των νομικών εννοιών της Άμυνας στον Ελληνικό Ποινικό Κώδικα κατά τα σχετικά άρθρα 22, 23, 24, 25, 32 και του «Δόγματος Του Κάστρου». Η βασική και θεμελιώδης διαφορά είναι πως στο μεν Ελληνικό Δίκαιο ο αμυνόμενος πρέπει να παρουσιάσει και να αποδείξει τις θέσεις και τους ισχυρισμούς του ενώπιον του αρμοδίου ποινικού δικαστηρίου σε δίκη (ή έστω κατά τα στάδια της προανάκρισης η οποία όμως σπανίως δεν καταλήγει στο ακροατήριο). Στην εφαρμογή του «Δόγματος Του Κάστρου» δεν απαιτείται κάτι τέτοιο καθώς, υπό τις κατάλληλες συνθήκες, δεν ασκείται καν δίωξη κατά του αμυνόμενου, με άλλα λόγια δεν καταλογίζεται η πράξη ούτε καν αρχικώς.

Το «Δόγμα Του Κάστρου» με την ευρεία έννοια του, αναφέρεται στην άμυνα (δια της προσβολής) την οποία δικαιούται και νομιμοποιείται να προβάλει το θύμα απέναντι στον επιτιθέμενο σε χώρο στον οποίο έχει από το νόμο δικαίωμα κυριότητας. Με την στενή έννοια, την κάθε έντασης αμυντική ενέργεια την οποία δικαιούται να αντιπαραβάλει κατά του επιτιθέμενου όταν δεχτεί οποιασδήποτε μορφής προσβολή εντός του χώρου της οικίας του ή άλλου χώρου πάντοτε της κυριότητας του, χωρίς να υποστεί έννομες συνέπειες, ούτε καν άσκηση ποινικής δίωξης για αυτήν την ενέργειά του, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της βλάβης την οποία προκάλεσε στον επιτιθέμενο. Εδώ αναφέρονται και πρέπει να αναλυθούν δύο επιμέρους παρεκκλίσεις ή παρεμφερείς εκδοχές στην έννοια αυτή.

Η πρώτη είναι γνωστή ως «Duty to retreat» (Υποχρέωση Οπισθοχώρησης). Η υποχρέωση να οπισθοχωρήσει στον μέγιστο δυνατό βαθμό ο δεχόμενος την επίθεση στον χώρο της οικίας του προκειμένου να έχει κατά κάποιο τρόπο «ελαφρυντικά» ως προς την ποινική του αντιμετώπιση από τις Αρχές για την βλάβη την οποία ενδεχομένως θα προκαλέσει στον επιτιθέμενο. Η υποχρέωση του θύματος προσβολής να οπισθοχωρήσει μετά την αρχική επαφή με τον επιτιθέμενο και να εξαντλήσει κάθε δυνατότητα αποφυγής σύγκρουσης με τον εισβολέα (αναμένοντας την εξωτερική βοήθεια από την Δημόσια Δύναμη), πριν ενδεχομένως τελικώς χρησιμοποιήσει βία προκειμένου να απωθήσει τον επιτιθέμενο…Και ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση, δεν είναι βέβαιη η αποφυγή έννομων συνεπειών για τον αμυνόμενο από την πλευρά του επιτιθέμενου δράστη ή ακόμη σε περίπτωση θανάτου αυτού από τους συγγενείς αυτού… 

Η δεύτερη αποκαλείται «Stand Your Ground» (Υπερασπίσου Την Θέση σου). Ουσιαστικώς πρόκειται για μια εννοιολογική διεύρυνση του «Δόγματος του Κάστρου». Η άσκηση αμυντικής ενέργειας εναντίον του επιτιθέμενου δύναται να λάβει χώρα χωρίς να υπάρχει υποχρέωση για οπισθοχώρηση, με άλλα λόγια δεν αφήνει πεδίο υποχρεωτικής εφαρμογής του «Duty toretreat». Δηλαδή, δεν υπάρχει η υποχρέωση της οπισθοχώρησης απέναντι στον επιτιθέμενο, κατά την προαναφερθείσα έννοια, αντιθέτως επιτρέπεται η απ΄ ευθείας προσβολή του. Σημαντικό στοιχείο της εν λόγω έννοιας είναι ο χωρικός προσδιορισμός της άσκησης αμυντικής ενέργειας. Μπορεί αυτή να ασκηθεί οπουδήποτε ; δεν περιορίζεται στον χώρο της οικίας, ή οποιουδήποτε άλλου χώρου στον οποίο ο αμυνόμενος έχει από το νόμο δικαίωμα κυριότητας ; Η απάντηση είναι μάλλον καταφατική. Οπουδήποτε εκδηλωθεί άδικη επίθεση ο αμυνόμενος έχει την δυνατότητα να προσβάλει τον επιτιθέμενο χωρίς περιορισμό ή υποχρέωση υπαναχώρησης ή οπισθοχώρησης. 

Με τον εποικισμό της αμερικανικής ηπείρου και την δημιουργία των Ηνωμένων Πολιτειών το «Δόγμα Του Κάστρου» μεταφέρθηκε και εκεί από την ηπειρωτική Ευρώπη. Έχει μάλιστα επηρεάσει και το ίδιο το Αμερικανικό Σύνταγμα στην Τέταρτη Τροποποίηση του. Σήμερα σε σαράντα τέσσερις πολιτείες βρίσκει εφαρμογή το «Δόγμα του Κάστρου» είτε με την αυτή ως άνω έννοια του είτε με την έννοια του «Stand Your Ground». Στην Ευρώπη δε, το συναντάμε με αυτούσια ή παραπλήσια μορφή στην Ιταλία, στην Αγγλία, ακόμη και στην χώρα του «περιούσιου»λαού, καθώς επίσης και στις πολιτείες της Αυστραλίας.  

Είναι δυνατή η εφαρμογή του «Δόγματος του Κάστρου» στην Ελληνική κοινωνία ; Υπάρχουν οι συνθήκες οι οποίες επιτρέπουν κάτι τέτοιο ; Πρέπει να θεσμοθετηθεί ως νόμος και να εφαρμοστεί σε μια κοινωνία η οποία βρίσκεται αδιαμφισβήτητα καθημερινώς σε μια κατάσταση επικινδυνότητας η οποία πηγάζει από την ύπαρξη μιας μεγάλης σε αριθμό πληθυσμιακής ομάδας λαθροεισβολέων οι οποίοι είτε στους δρόμους, είτε στα χωράφια, είτε σε χωριά, είτε σε πόλεις εισβάλλουν στα σπίτια των Ελλήνων κλέβουν, απαγάγουν, βιάζουν και λεηλατούν;  

Η απάντηση στα ανωτέρω σχεδόν ρητορικά ερωτήματα είναι προφανής. Όχι μόνο είναι ώριμη η Ελληνική κοινωνία να υιοθετήσει και να εφαρμόσει ένα τέτοιο νομικό μέτρο τώρα, αλλά μπορεί να ειπωθεί πως ήδη έπρεπε να έχει γίνει κάτι τέτοιο. Οι συνθήκες έχουν καταστεί κατάλληλες προς τούτο εδώ και πολύ καιρό. Για να συμβεί όμως αυτό έπρεπε να υπάρχουν δυνατές, υγιείς, εθνοκεντρικές δυνάμεις οι οποίες να πιστεύουν στην Πατρίδα, στην Φυλή, στο Έθνος, σε Αξίες, σε Ιδανικά. Τώρα λοιπόν που αυτές οι δυνάμεις υπάρχουν και ολοένα γιγαντώνονται, τώρα λοιπόν ήρθε η ώρα η Χρυσή Αυγή του Ελληνισμού να υλοποιήσει το «Δόγμα Του Κάστρου».  

Φ.Τ., Δικηγόρος Θεσσαλονίκης 
Μέλος Κίνησης Εθνικιστών Δικηγόρων (Κ.Ε.Δ.)