Από τις πρώτες πληροφορίες προκύπτει ότι οι δράστες είχαν λάβει κάποιου είδους στρατιωτική εκπαίδευση.
Η πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση στα γραφεία της γαλλικής σατυρικής εφημερίδας, Charlie Hebdo, προστέθηκε στη λίστα εκδηλώσεων της απειλής της ισλαμικής τρομοκρατίας, σε ευρωπαϊκό έδαφος. Η συγκεκριμένη επίθεση, αποτελεί πρώτης τάξεως ευκαιρία για να συνοψίσουμε σε τι ακριβώς συνίσταται αυτή η νέα μορφή και τα καινούρια χαρακτηριστικά που λαμβάνει η τρομοκρατία, λαμβάνοντας υπόψιν τη δημογραφική αλλαγή στις δυτικές κοινωνίες και τέλος, κάνοντας αναφορά στο ολοένα και πολυπλοκότερο έργο των Υπηρεσιών Πληροφοριών σε ότι αφορά στην πρόβλεψη και έγκαιρη αντιμετώπιση των ειδικών εγκλημάτων βίας, ασύμμετρου χαρακτήρα.
Από τις μέχρι τώρα πληροφορίες, η τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι, δεικνύει τα εξής:
- Οι δράστες είχαν λάβει κάποιου είδους στρατιωτική εκπαίδευση, ως δεικνύουν η ακρίβεια στη στόχευση επί του ανεμοθώρακα του περιπολικού της Αστυνομίας και το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, οι τρομοκράτες δεν προέβησαν σε βολές κατά ριπάς (σπασμωδική κίνηση που παραπέμπει σε ερασιτέχνες), αλλά σε βολή κατά βολή, δεικνύοντας την ηρεμία και σταθερότητά τους, υπό συνθήκες ακραίας πίεσης.
- Σίγουρα δεν αποτελεί εκδήλωση τρομοκρατίας εκ μέρους μοναχικών λύκων (lone wolves). Προς τούτο, οι τρομοκράτες, ναι μεν έδρασαν, εξ υπαρχής, ως irrational actors, ωστόσο δεν επεδίωξαν την αποκάλυψη της ταυτότητάς τους κατά την εκδήλωση της δράσης τους. Απεναντίας, η επιχείρηση (φαίνεται να είχαν διαπράξει λάθη κατά τη διάρκεια της προεπιχειρησιακής παρακολούθησης) είχε σαν βασικό συστατικό της τη στρατηγική εξόδου και διαφυγής. Τα προαναφερθέντα χαρακτηριστικά δεν συνδέονται με περιπτώσεις τρομοκρατικής ενέργειας που έχει διαπραχθεί από lone wolf, όπου ο τελευταίος, κατά κόρον δεν έχει ενδοιασμό να αποκαλύψει την ταυτότητα και το πρόσωπό του και κατά δεύτερον, παρουσιάζει τάσεις αυτοκτονίας, αφού δεν παρουσιάζει ενδιαφέρον για να επιζήσει της επιχείρησης καταστολής.
Εκ των πληροφοριών που έχουν κυκλοφορήσει, διαφαίνεται ότι οι τρεις τρομοκράτες δρούσαν εκ μέρους της al-Qaeda στην Αραβική Χερσόνησο (AQAP), με χώρο δράσης την Υεμένη. Η πιθανότητα αυτή παρουσιάζεται ως η επικρατέστερη ένεκα του γεγονότος ότι η συγκεκριμένη οργάνωση, διά του αγγλόγωνου περιοδικού της, Inspire, δημοσίευσε φωτογραφίες των σκιτσογράφων που έπεσαν χθες θύματα των τρομοκρατών. Αποτελεί το πιο δραστήριο franchise της al-Qaeda ανά το παγκόσμιο, έχοντας επιχειρήσει, ουκ ολίγες φορές τη διενέργεια τρομοκρατικών ενεργειών σε δυτικές χώρες. Εάν ευσταθούν οι πληροφορίες που φέρουν τους τρομοκράτες (πηγές των Υπηρεσιών Πληροφοριών αναφέρουν ότι υπήρξαν γνωστοί στις αρχές για τη δράση τους στον χώρο του ακραίου Ισλάμ, σαν στρατολογητές) να δρουν εκ μέρους της AQAP, η συγκεκριμένη ενέργεια θα μπορούσε να εξεταστεί στα πλαίσια του «ανταγωνισμού» για την πρωτοκαθεδρία στον ισλαμικό φονταμενταλισμό, που παρατηρείται μεταξύ της al-Qaeda και του ούτω καλούμενου Ισλαμικού Κράτους. Ενδεχομένως το τρομοκρατικό κτύπημα στο Παρίσι να αποτελούσε ενέργεια εκ μέρους της al-Qaeda, αποσκοπώντας στην ανάκτηση του παγκόσμιου κύρους της, επιδεικνύοντας ισχύ σε τέτοια κλίμακα, έναντι του ISIL.
Το όνομα του σκιτσογράφου Stéphane Charbonnier, στις εσωτερικές σελίδες του Inspire.
Η νέα μορφή που λαμβάνει η τρομοκρατία έχει σαν δομικό χαρακτηριστικό της τη γεωγραφική και χρονική απροσδιοριστία. Πρέπει να γίνει παραδεκτό ότι η εκδήλωση τρομοκρατίας σε γεωγραφία που δεν συνδέεται με το εν λόγω φαινόμενο, πηγάζει από τη βασική αρχή του ότι η οποιαδήποτε συγκρουσιακή κατάσταση, δεν μπορεί να περιοριστεί εντός συγκεκριμένων γεωγραφικών ορίων. Η συγκρουσιακή κατάσταση γεννά ακραίες δυνάμεις, με δυνατότητα υπερσυνοριακής προεκβολής, είτε μέσω κεκαλυμμένων ταξιδιωτικών δικτύων, είτε μέσω προσφυγικών και μεταναστευτικών ρευμάτων. Φυσικά, η μορφή του home-grown / grassroots τρομοκρατίας, με φορείς αυτο-ριζοσπαστικοποιημένα άτομα, συνιστά σχετικά νέα τάση στον κλάδο και ήδη έχει δημιουργήσει νέα δυναμική και συνεπώς, νέες προκλήσεις για τις κοινωνίες της Δύσης. Προς τούτο, η σημαντική αλλαγή που παρατηρείται στη δημογραφία και ανθρώπινη γεωγραφία της Δύσης, ως αποτέλεσμα της ανυπαρξίας αποτελεσματικών μεταναστευτικών πολιτικών και ενσωμάτωσης, επί τη βάσει των πραγματικών αναγκών της εκάστοτε κοινωνίας, εκ των πραγμάτων δημιουργεί προβλήματα κοινωνικής συνοχής, αποκλεισμού και ευνοϊκές συνθήκες για ανάπτυξη ακραία βίαιων δυνάμεων.
Το περιβάλλον ασφάλειας έχει αλλάξει δραματικά: η μονάδα ανάλυσης (συνεπώς και του πιθανού φορέα τρομοκρατίας), έχει μειωθεί σ’ αυτήν του ατόμου (individual). Η αλλαγή αυτή συνιστά αποτέλεσμα αρκετών παραγόντων, μεταξύ των οποίων, κρισιμότερος υπήρξε ο ρόλος της τεχνολογική ανάπτυξης. Πριν από δύο δεκατίες, φορείς τρομοκρατίας αποτελούσαν οργανωμένα σύνολα, με συγκεκριμένη δομή εξουσίας και φύσης επιχειρησιακής δράσης. Σ’ αυτά τα πλαίσια, το έργο των Υπηρεσιών Πληροφοριών υπήρξε σημαντικά απλότερο, υπό την έννοια του ότι ο αποσαφηνισμός ευρύτερων δικτύων και διασυνδέσεων, η απόκτηση πληροφοριών μέσω assets και η διείσδυση σε τρομοκρατικές ομάδες, συνιστούσε σχετικά πιο απλή υπόθεση. Η βίαια μετατόπιση προς τη μονάδα σαν αντικείμενο ανάλυσης, καθιστά απίστευτα πολυπλοκότερο το έργο των Υπηρεσιών Πληροφοριών, υπό την έννοια του ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να διατηρούνται δίκτυα πληροφοριών παντού, που θα διευκόλυναν τη δυνατότητα παρακολούθησης/πρόβλεψης/καταστολής του φορέα τρομοκρατίας.
Το ερώτημα που πρέπει να τεθεί, δεν είναι κατά πόσο θα επισυμβούν κι άλλα τρομοκρατικά κτυπήματα, παρόμοιας φύσης. Όχι μόνο πρόκειται να επισυμβούν, αλλά η μορφή τους θα παρουσιάσει εξέλιξη, ποιοτική (από άποψης τεχνικής και επιχειρησιακής), αλλά και ποσοτική (με την αύξηση του αριθμού των θυμάτων). Προς το παρόν, οι τρομοκράτες χρησιμοποιούν εργαλεία τα οποία είναι σχετικά εύκολα ευρέσιμα. Δεν είναι καθόλου απίθανο (έχει γίνει παραδεκτό εξάλλου), ότι τρομοκρατικές οργανώσεις αναζητούν την απόκτηση ή/και ανάπτυξη βιολογικών και χημικών όπλων, ακόμα και πυρηνικών. Η σχετική τεχνογνωσία που άπτεται των ΧΡΒΠ όπλων δεν ανήκει μόνο σε κρατικές οντότητες, αλλά σε άτομα, τα οποία δύνανται να προσφέρουν τις γνώσεις τους για ανάπτυξη τέτοιων δυνατοτήτων σε μη-κρατικούς δρώντες (ήδη έχουν καταγραφεί σχετικά συμβάντα). Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, τι θα σήμαινε η χρησιμοποίηση άνθρακα ή αερίου sarin, εκ μέρους φορέα/φορέων τρομοκρατίας, σε αστικό περιβάλλον. Το ερώτημα λοιπόν που πρέπει να τεθεί, είναι πόσο γρήγορα μπορούν οι αρμόδιες υπηρεσίες να εξουδετερωσουν τον δράστη, καταγράφοντας τις λιγότερες απώλειες από άποψη θυμάτων (είχαμε μιλήσει σχετικά, στην εκπομπή του Μιχάλη Κοντού).
Στα πλαίσια του συγκεκριμένου περιβάλλοντος ασφάλειας, οι Υπηρεσίες Πληροφοριών, καλούνται να επιχειρήσουν υπό εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, υπό την έννοια του ότι η χωροχρονική εκδήλωση της τρομοκρατίας, παραμένει εξαιρετικά απροσδιόριστη. Εκ της φύσεώς τους, οι αποτυχίες των Υπηρεσιών Πληροφοριών δημοσιεύονται και λαμβάνουν διαστάσεις, προκαλώντας την αύξηση της κοινωνικής ανασφάλειας. Οι επιτυχίες τους όμως, όταν αποτρέπονται τρομοκρατικές ενέργειες, ενδεχομένως και μεγακλίμακας, σπάνια γίνονται γνωστές στο ευρύ κοινό. Εκ των πραγμάτων και στα πλαίσια του, υπό διαμόρφωση ακόμα, περιβάλλοντος ασφάλειας, της αύξησης της κοινωνικής ανασφάλειας, των υφιστάμενων τάσεων εκδήλωσης της τρομοκρατικής απειλής, οι Υπηρεσίες Πληροφοριών της Δύσης πρέπει να ενισχύσουν τη συνεργασία τους, ειδικά στην ανταλλαγή πληροφοριών, ειδικά όμως, οφείλουν να επεξεργαστούν την πιθανότητα εφαρμογής ενός επικαιροποιημένου κύκλου πληροφοριών, με σκοπό την ποιοτική αναβάθμιση των πληροφοριών. Προς αυτή την κατεύθυνση, για την Κυπριακή Υπηρεσία Πληροφοριών, είχαμε καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις (1, 2). Τέλος, η εκδήλωση παρόμοιας φύσεως απειλής επί κυπριακού εδάφους, δεν πρέπει να θεωρείται απίθανη, για λόγους (1, 2) τους οποίους είχαμε εξηγήσει προ ορισμένων μηνών.
Νικόλας Στυλιανού – nstylianou.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου